Een maagtorsie of maagkanteling bij de hond
Het is de nachtmerrie van iedere grote honden eigenaar: een maagkanteling, maagtorsie ofwel maagdilatatie volvulus (MDV). Bij een maagtorsie draait de maag van de hond om zijn as (volvulus). Naast het draaien van de maag, zet de maag ook uit (dilatatie). Hierdoor worden de bloedvaten die van en naar de maag lopen afgekneld. De milt zit vast aan de maag en kantelt mee.
Omdat zowel de slokdarm als de twaalfvingerige darm (het duodenum) van de hond afgesloten worden door de maagtorsie, kan gas en eten niet meer in of uit de maag. Indien de maagtorsie niet snel behandeld wordt zal de hond overlijden. Met name grote hondenrassen zijn gevoelig voor een maagtorsie.
Een maagtorsie of maagkanteling bij de hond
De oorzaken van een maagtorsie bij de hond
Het is niet bekend waarom de maag bij bepaalde hondenrassen kan kantelen. Vooral de grote rassen zijn gevoelig voor een maagtorsie. Bij bepaalde hondenrassen zien we vaker een maagtorsie, bij andere hondenrassen zelden of nooit. Een aantal rassen waarbij een maagtorsie voorkomt en de kans op een maagtorsie zijn: Duitse Dog (36,7%), Konings Poedel (25,3%), Ierse Setter (24,9%), Weimaraner (19,1%), Rottweiler (3,9%). Genetische aanleg is erg belangrijk, wanneer een 1e graad familielid (vader- of moederdier) een maagtorsie heeft gehad, is de kans op het ontwikkelen van een maagtorsie erg groot.
De symptomen van een maagtorsie bij de hond
- Een zeer harde en dikke buik, met name links is de buik hard en gespannen. Naast het kantelen van de maag, zal de maag ook enorm uitzetten. De maag vult zich met veel lucht en vloeistof. Lucht komt in de maag doordat de hond lucht inslikt bij het ontwikkelen van een maagtorsie, maar ook door fermentatie komt er veel lucht in de maag. De vloeistof in de maag is afkomstig van maagsap uitscheiding en ophoping van vloeistof uit bloedvaten (veneuze congestie). Door de grote hoeveelheid lucht in de maag, zal de maag achter de ribboog (links) uitkomen en een holle percussietoon geven (tympanie).
- Loos braken. Bij een maagtorsie zet de maag enorm uit. Hierdoor ontstaat een braakprikkel en probeert de hond zijn maag te legen door middel van braken. Door het kantelen van de maag is de slokdarm echter afgesloten en kan er geen maaginhoud meer worden uitgebraakt. De hond probeert dus te braken, maar er komt geen maaginhoud naar buiten.
- Snel sloom worden en in shock raken. Door het uitzetten en kantelen van de maag worden grote bloedvaten in het lichaam dichtgedrukt (onder andere de vena cava caudalis). Door het dichtdrukken van de bloedvaten ontstaan twee soorten shock: hypovolemische shock (te kort aan vocht in de bloedvaten) en obstructieve shock (afsluiting in de bloedvaten). Door de shock wordt de hond sloom, daarnaast worden de slijmvliezen bleek/wit met een verlengde CRT (capillary refill time), gaat het hart sneller kloppen (tachycardie), maar is de pols zwak. Bovendien kan de lichaamstemperatuur snel dalen (hypothermie).
- Hartritme stoornissen. Door het afsluiten van de grote vaten ontstaat er een zuurstoftekort in bepaalde organen. Wanneer de hartspier te weinig zuurstof ontvangt (myocardiale ischemie) kunnen er hartritmestoornissen ontstaan. Bovendien kan een tekort aan kalium (hypokaliemie) zorgen voor hartritme stoornissen. Na behandeling van een maagtorsie kunnen toxines en vrije radicalen vrijkomen die zorgen voor hartritmestoornissen.
- Afsterven van de maagwand. Door de kanteling van de maag, worden de bloedvaten van de maag afgesloten. De maagwand ontvangt hierdoor te weinig bloed (ischemie van de maagwand) en zal afsterven. Wanneer de maag in de juiste positie wordt teruggebracht en de doorbloeding herstelt (reperfusie), komen vrije radicalen en toxines vrij. Deze vrije radicalen en toxines kunnen hartritmestoornissen veroorzaken.
De behandeling van een maagtorsie bij de hond
- Intraveneus infuus geven om de bloeddruk op peil te brengen en daarmee de shock te behandelen. Omdat het meestal grote honden betreft wordt, als het lukt, in beide voorpoten een braunule geplaatst en een stort infuus aangesloten (infuussnelheid starten op 90 ml/kg/uur).
- Pijnstilling op basis van opiaten. Het uitzetten van de maag is zeer pijnlijk. Daarom moeten er goede en veilige pijnstillers worden toegediend.
- Sonderen van de maag of puncteren van de maag. Het uitzetten van de maag is niet alleen zeer pijnlijk, maar zorgt ook voor shock. De maag moet dan ook zo snel mogelijk worden geleegd. Sonderen lukt niet altijd, omdat de slokdarm door de maagkanteling afgekneld wordt. Wanneer sonderen niet lukt, dan wordt de lucht uit de maag gelaten door puncteren van de maag.
- Operatief de maag terugdraaien. Wanneer sonderen van de maag niet lukt, dan moet de maag chirurgisch worden teruggedraaid. Vaak moet de maag tijdens de chirurgie geleegd worden, voordat deze kan worden gedraaid. Dit kan door middel van puncteren (door de chirurg) of sonderen (door de operatie assistent). Na het legen wordt de maag in de juiste positie teruggebracht (pylorus van de maag ligt normaal in het rechter dorsale abdomen). Wanneer de maag weer juist ligt wordt de milt gecontroleerd. De milt zit vast aan de maag en is meegedraaid met de maag. Wanneer de doorbloeding van de milt niet herstelt, dan moet de milt worden verwijderd (splenectomie). Bovendien wordt de maagwand gecontroleerd op afsterven (necrose). Wanneer de maagwand afsterven toont (zwart verkleuring) dan moet het afgestorven deel van de maag worden verwijderd. Bij twijfel over de doorbloeding van de maagwand kan een kleine snede worden gezet. Wanneer de maagwand niet meer bloed is het gedeelte afgestorven. Bij twijfel over de levensvatbaarheid van de maagwand, kan ook drie dagen na chirurgie opnieuw de maagwand worden beoordeeld (de hond moet dan opnieuw worden geopereerd). Wanneer een afgestorven deel van de maagwand niet wordt verwijderd, dan zal een perforerende maagzweer en buikvliesontsteking ontstaan.
- Het chirurgisch vastzetten van de maag (gastropexie). Wanneer de maag op zijn juiste plaats ligt en de overige organen zijn gecontroleerd, dan wordt de maag aan de buikwand vastgemaakt, zodat de maagtorsie niet nogmaals kan voorkomen. De maag wordt met de rechter onderkant (antrum) vastgezet aan de rechter buikwand. Hierbij worden de twee buitenste lagen van de maag (lamina serosa en lamina muscularis) vastgezet aan de spier (m. transversus abdominis) van de buikwand.
- Hartritmestoornis behandelen. Bij een maagtorsie treden regelmatig hartritmestoornissen op die behandeld moeten worden. Hartritmestoornissen kunnen de eerste 24-36 uur optreden.
Het chirurgisch ingrijpen en vastzetten van de maag op korte termijn is altijd ons advies. Bij een maagtorsie die alleen door middel van sonderen behandeld kan worden, is de kans op terugkeren van de maagtorsie groot (ongeveer 80% tegenover < 5 % na het vastzetten van de maag).
De prognose van een maagtorsie bij de hond
De prognose van een maagtorsie bij de hond is afhankelijk van hoe snel er wordt ingegrepen door een dierenarts. Wanneer de maagtorsie veel schade in het lichaam heeft veroorzaakt is de prognose slecht. Door de hoeveelheid lactaat in het bloed te meten, kan een inschatting worden gemaakt van de aanwezige schade aan de maagwand. Bij een lactaat van >6 is de prognose ongunstig. Vooral het niet dalen van de lactaat na chirurgisch ingrijpen geeft een slechte prognose. Ook de aanwezigheid van hartritmestoornissen alvorens chirurgisch ingrijpen geeft een slechtere prognose. Hartritmestoornissen kunnen met een ECG worden vastgesteld.
Het voorkomen van een maagtorsie bij de hond
Het ontwikkelen van een maagtorsie kan nooit helemaal worden voorkomen. Wel kan je een aantal aanpassingen doen om de kans op het ontwikkelen van een maagtorsie te verkleinen±
- Meerdere kleine maaltijden op de dag in plaats van grote maaltijden in eenmaal.
- Geen stress rondom de maaltijd.
- Geen inspanning voor en na de maaltijd.
- Geen droogvoer met als hoofdbestanddeel olie/vet.
- Niet fokken met ouderdieren die een maagtorsie hebben gehad.
- Preventief vastzetten van de maag (gastropexie), bijvoorbeeld tegelijkertijd met de sterilisatie. Bij grote hondenrassen met een mogelijke kans op het ontstaan van een maagtorsie, wordt de maag soms bij voorbaat vastgezet. Het vastzetten van de maag kan met behulp van laparoscopie worden uitgevoerd.
Een maagkanteling moet behandeld worden door een ervaren chirurg. Onze Dierenziekenhuizen hebben altijd een chirurg standby staan voor deze operatie.
Heeft uw hond mogelijk een maagtorsie of wilt u deze voorkomen door de maag vast te zetten? Neem gerust contact met ons op. Wij helpen u graag!
Deel dit bericht
Facebook
Twitter
WhatsApp
E-mail
