Blaasgruis en blaasstenen bij de kat

Blaasgruis betekent dat er kleine kristallen in de urine van uw kat zitten. Blaasstenen zijn grote kristallen die kunnen verschillen in grote. Er zijn verschillende oorzaken mogelijk waardoor blaasgruis en stenen veroorzaakt kunnen worden bij de kat. Blaasgruis komt zeer vaak voor bij de kat. Soms echter zien we ook stenen gevormd worden bij de kat. De meest voorkomende  types blaasgruis bij de kat zijn struviet en oxalaat. Struviet en oxalaat blaasgruis kan met dieet behandeld worden. Struviet stenen kunnen opgelost worden (alhoewel meestal een operatie sneller en beter is), oxalaatstenen moeten altijd geopereerd worden.

De symptomen van blaasgruis bij de kat zijn gelijk aan die van een blaasontsteking. Vaak naar de bak gaan, bloed bij de urine, mauwen bij het plassen en likken aan de penis zien we het meest. Bij katers kan door blaasgruis een verstopping van de penis ontstaan, wat een levensbedreigende situatie is. Met een goed dieet is blaasgruis goed te behandelen.

Hieronder vindt u uitgebreid informatie over blaasgruis en -stenen bij de kat. Heeft uw kat mogelijk blaasgruis of -stenen of heeft u nog vragen na het lezen van deze informatie neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen u graag!

Hoe weet je of een kat last heeft van blaasgruis?

De diagnose kan gesteld worden door middel van urine onderzoek, röntgen en/of echografie.

Urineonderzoek

In de urine zien we vaak bloed, eiwit en eventueel bacteriën. Indien we bacteriën zien of we vermoeden een bacteriële infectie zetten we de urine op kweek. Het is essentieel urine voor blaasgruis direkt te onderzoeken. Zeker bij katten wordt gruis snel gevormd als urine afkoelt. Dit komt omdat kattenurine vaak uitermate sterk geconcentreerd is. Bij afkoelen verandert de oplosbaarheid van de kristallen en kan gruis neerslaan. Vergelijk dit met het oplossen van suiker in thee. Suiker lost veel makkelijker en sneller op als thee warm is.

Röntgen

Op röntgen zijn de meeste stenen, maar niet alle, te zien.Tevens kunnen zeer kleine stenen hierop gemist worden. er zijn verschillende opties met röntgen om blaasstenen in beeld te brengen:

• Een natief opname. Hierbij wordt er een foto gemaakt van de blaas, welke het liefst gevuld is. Er wordt geen contrastmiddel gebruikt. De meest voorkomende stenen, calciumoxalaat en struviet, zijn hiermee in beeld te brengen. Ze moeten natuurlijk wel voldoende groot zijn. Sommige stenen zijn hiermee niet in beeld te brengen, bijvoorbeeld uraatstenen. Deze zien we oa geregeld bij Engelse Bulldoggen.
• Een luchtcontrastopname. Hierbij wordt het dier gekatheteriseerd en wordt er lucht in de blaas gespoten. De kans dat je stenen als uraatstenen kan aantonen is groter maar je kan ze nog steeds missen.
• Dubbel contrastopname. Hierbij wordt er naast lucht ook een contrastmiddel in de blaas aangebracht. De gevoeligheid om blaasstenen aan te tonen is het grootst 9als je het over röntgen hebt). Echografie heeft ervoor gezorgd dat contrastopnames minder bvaak gebruikt worden. Je hoeft met echografie namelijk een dier niet meer onder narcose te brengen noch te katheteriseren.

Echografie

Echografie is veel gevoeliger dan röntgen en kan alle stenen in beeld brengen. Hiervoor is echter wel een redelijk gevulde blaas nodig. Dit kan soms lastig zijn als er een grote persdrang is. Daarnaast kunnen kleine steentjes en bloedstolseltjes op echo erg lastig van elkaar te onderscheiden zijn. Echografie is dus uitermate gevoelig. Een ervaren echograaf zal een blaassteen nooit missen. Kleine bloedstolsels kunnen echter wel verward worden met kleine steentjes. Soms kan op echo de dikke darm aangezien worden voor een blaassteen. Een ervaren echograaf kan dit echter vrij makkelijk van elkaar onderscheiden.

Hoe ontstaan blaaststenen of blaasgruis bij de kat?

De oorzaak voor het ontstaan van blaasgruis en -stenen is zeer divers. Daarnaast verschilt het per diersoort en zelfs dierras. Bij katten zien we dat er een “persoonlijke” gevoeligheid is tot het vormen van gruis en stenen. De ene kat vormt met hetzelfde dieet wel blaasgruis, de andere niet. Waarom is niet volledig bekend. Wel weten we in welke omstandigheden blaasgruis en blaasstenen gevormd (zie verder). De meest voorkomende blaasstenen zijn struviet en calciumoxalaat.

Plaatje blaasstenen (met dank aan Hill’s)

Struvietstenen en gruis.

Bij katten wordt deze zelden veroorzaakt door een infectie, bij honden vrijwel altijd. De exacte oorzaak waarom katten gruis vormen is niet geheel bekend. Wat we wel weten is dat katten hun urine uitermate goed kunnen concentreren. Gruis en stenen vormen zich makkelijker in een geconcentreerd milieu. Omdat katten vaak brokken gevoerd krijgen is hun urine vaak sterk geconcentreerd. Dit zou mede een oorzaak kunnen zijn in de vorming van blaasgruis. Daarnaast is er ook een “persoonlijke” gevoeligheid. De ene kat vormt wel gruis met hetzelfde dieet als waar de andere kat geen problemen krijgt. Dit komt omdat sommige katten in hun urine een verhoogde uitscheiding hebben van magnesium, ammonium of fosfaat (struviet is een steen die hieruit bestaat). Struviet vormt zich in een basisch milieu, dus in urine met een hogere PH.

Calciumoxalaat stenen en gruis.

Dit zijn stenen die gevormd worden uit calcium en oxalaat en heeft meestal geen bacteriële oorzaak. Deze stenen en gruis ontstaan wederom in geconcentreerde urine met een hoge PH (dus alkalische urine). De vorming hiervan wordt veroorzaakt door een persoonlijke gevoeligheid van de kat.

Cystine stenen

Deze stenen komen soms voor bij honden en zeldzaam bij katten. De oorzaak is niet geheel bekend. Wel zien we dat deze dieren een verhoogde concentratie van het aminozuur cystine in de urine hebben. In zure urine kan dan cystinestenen gevormd worden.

Welke klachten krijgt een kat als deze last heeft van blaasstenen of blaasgruis?

De volgende symptomen kunnen optreden bij katten met blaasgruis:

• Vaak kleine beetjes plassen
• In huis plassen
• Pijn bij het plassen, persen op urine,
• Bloederige urine
• In de bak gaan liggen
• Bij katers: veel aan penis likken, rusteloosheid.

De symptomen van blaasstenen kunnen zijn:

• Vaak kleine beetjes plassen
• In huis plassen
• Pijn bij het plassen, persen op urine,
• Bloederige urine
• Niet meer kunnen plassen. Dit zien we met name bij katers.

Hoe kan je een kat met blaasgruis of blaasstenen het beste behandelen?

Chirurgie

Stenen worden meestal chirurgisch verwijderd. Het voordeel is dat het resultaat snel is. Normaliter zijn de klachten een week na de operatie grotendeels genezen. Het nadeel is dat het dier onder narcose moet en geopereerd moet worden, wat altijd pijn veroorzaakt. Goede pijnstilling kan dit echter zeer goed beperken.

Dieet

Struvietstenen zijn oplosbaar met een verzurend dieet arm aan magnesium, ammonium en fosfaat. Indien er een bacteriële oorzaak is (meestal niet bij de kat) moet er wel een antibioticum gegeven worden totdat de steen volledig opgelost is. Omdat dit erg lang kan duren adviseren wij meestal chirurgie. Struvietgruis bij de kat kan goed behandeld worden met een dieet.
Calciumoxalaat gruis en stenen zijn niet met dieet op te lossen. Deze dienen dus altijd via chirurgie behandeld te worden. Wel kan een dieet de vorming van deze stenen voorkomen. Cystinestenen en uraatstenen kunnen voorkomen worden met een speciale voeding. De stenen dienen eerst chirurgisch verwijderd te worden.

Pijnstilling

Blaasgruis en stenen veroorzaken een (eventueel steriele) blaasontsteking. Aangezien dit pijn doet adviseren wij altijd pijnstilling te geven totdat het gruis of de stenen verdwenen zijn.

Antibiotica

Indien er tevens een bacteriële infectie aanwezig is zal er een kuur gegeven moeten worden. Deze bepalen wij het liefst nadat we een kweek hebben gedaan. Hierdoor kunnen we kijken welk antibioticum het meest geschikt is. Soms moeten we langdurig een antibioticakuur voorschrijven. Dit komt omdat er soms ook bacteriën zijn opgeklommen tot in de nieren.